جلوگیری از تجمع چربی احشایی از طریق مصرف چربی غیراشباع

 24 فوریه 2014- تحقیقات جدید توسط دانشمندان دانشگاه Uppsalaنشان داد که چربی های اشباع مقادیر زیادتری چربی و مقادیر کمتری ماهیچه نسبت به چربیهای غیر اشباع پلی در بدن تولید می کنند. این اولین تحقیق انسانی است که نشان می دهد ترکیب چربی مواد غذایی نه تنها بر میزان کلسترول خون و بر خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی تأثیر دارد بلکه تعیین کننده ی مکان تجمع چربی در بدن می باشد. این یافته ها اخیراً در مجله ی the American journal Diabetesمنتشر گردید.

علیرغم افزایش وزن مشابه در  دو گروه مختلف رژیم غذایی که در این تحقیق مطالعه شد،

افزایش مصرف چربی اشباع سبب افزایش چشمگیر مقدار چربی در کبد و شکم می شود(بخصوص چربیهای اطراف ارگانهای داخلی، چربی احشایی) در نسبت به افزایش مصرف چربیهای غیراشباع پلی.

این تحقیق بروی 39 مرد و زنان جوان با وزن طبیعی انجام شد که در طی هفت هفته روزانه 750 کالری بیشتر از مقدار مورد نیاز بدنشان، به این افراد مواد غذایی داده شد. هدف ازاین کار افزایش 3 درصد وزن آنها نسبت به وزن نرمال این افراد در شروع تحقیق بود. این پروژه ازسال 2011 آغاز شد و توجه زیادی رابه خود جلب کرد، بخشی از این توجه به این علت اضافه کالری دریافتی با مافین های حاوی چربی زیادی بود که در آزمایشگاه توسط دانشجوی دکترا Fredrik Rosqvistپخته و به این افراد داده شد.

 به نیمی از افراد شرکت کننده بطور تصادفی مافین هایی داده شد که با چربی های غیر اشباع پلی پخته شده بودند(روغن آفتابگردان) و به نیمی دیگر از شرکت کنندگان بطور تصادفی مافین هایی داده شد که با چربی های اشباع (روغن نخل یا روغن درخت خرما) پخته شده بود.

هر دو رژیم غذایی حاوی مقادیر یکسانی شکر، کربوهیدرات، چربی و پروتئین بودند تنها تفاوت این دو رژیم در نوع چربی بکار رفته در تهیه ی این مافین ها (کلوچه ها) بود.

دانشمندان با استفاده از اسکن MRIافزایش چربی بدن و توزیع آنرا قبل و بعد از اضافه وزن اندازه گیری نمودند، همچنین با استفاده از این اسکن مقدار حجم ماهیچه ها دربدن اندازه گیری گردید. فعالیت ژن در چربیها ی احشایی قبل و بعد از اضافه وزن با کمک یک چیپ ژنی که می تواندهمزمان چندین هزار ژن را بررسی کند مطالعه و اندازه گیری گردید.

علیرغم قابل مقایسه بودن اضافه وزن بین دو گروه ، مصرف چربیهای اشباع نسبت به چربیهای غیر اشباع polyسبب تجمع بیشتر چربی در کبد و شکم (بخصوص چربیهای اطراف ارگانها = چربیهای احشایی) می شود.

 علاوه بر این کل مقدار چربی بدنی درگروه چربیهای اشباع بیشتر از گروه چربیهای غیر اشباع بود، از سوی دیگر افزایش وزن ماهیچه ای در گروه چربیهای اشباع 3 برابر کمتر از افرادی بود که چربیهای غیر اشباع polyمصرف می کردند.

بنابراین افزایش وزن بر اثر مصرف کالری اضافه با مصرف چربیهای غیر اشباع polyسبب افزایش حجم ماهیچه  ها می شود و کمتر سبب تجمع چربی نسبت به مصرف همان مقدار چربی اشباع می گردد. از آنجائیکه برای اکثر ما تعادل  انرژی مثبت است متعاقباً در طول زمان افزایش وزن تدریجی صورت می گیرد. نتایج بدست آمده با جمعیت غالب درغرب ارتباط نزدیک دارد. بنظر می رسد چربی کبدی و چربی احشایی سبب بروز اختلالاتی درمتابولیسم می شوند.

این یافته ها می تواند برای افراد مبتلا به بیماریهای متابولیک مانند افراد دیابتی مهم باشد. به گفته ی پرفسور Riserusچنانچه نتایج مرتبط با افزایش حجم ماهیچه ای بدنبال مصرف چربی های غیر اشباع پلی درمطالعات بعدی تایید گردد، مصرف چربیهای غیراشباع برای حفظ حجم ماهیچه ها اهمیت زیادی درپیشگیری از ناتوانی در افراد مسن خواهد داشت.

در رابطه با خطر ابتلأ به دیابت و بیماریهای قلبی – عروقی ، بنظر می رسد این نتایج اهمیت زیادی دارند زیرا محل تجمع چربی در بدن نسبت به مقدار چربی موجود در بدن از اهمیت بیشتری برخوردار است .

چربی احشایی همراه با نسبت زیاد چربی کبدی ارتباط زیادی با افزایش خطر ابتلأ به دیابت نوع 2 دارد، بنابراین مکانهای دپوی چربی اهداف مهمی برای داروهای جدید و استراتژیهای تغذیه ای هستند.

 تعدادی از تحقیقات انجام شده نشان می دهد که مصرف بیشتر چربیهای غیراشباعPoly  گیاهی و دانه های مغذی ( آجیل ها ) با کاهش خطر ابتلأ به دیابت نوع  دو همراه است، اما دلایل این ارتباط ناشناخته باقیمانده بود . نتایج این تحقیق می تواند توضیحی برای این ارتباط باشد و نشان می دهد که اسیدهای چربی غیراشباع Poly  بر توزیع چربی در بدن نسبت به چربیهای اشباع تأثیر مطلوب تری دارند که احتمالاٌ این ارتباط از طریق تنظیم افزایش مصرف انرژی و کاهش ذخیره ی چربی احشایی در رابطه با رژیم های پرکالری صورت می گیرد.

محققین همچنین مشاهده کردند که مصرف زیاد چربیهای اشباع سبب روشن نمودن ژنهای خاصی در بافت چربی می شود که باعث افزایش ذخیره ی چربی در شکم و در عین حال مختل نمودن تنظیم انسولین می گردد . در عوض چربیهای غیراشباع پلی می توانند ژنهایی را در چربی احشایی روشن کنند که به نوبه ی خود با کاهش تجمع چربی و بهبود متابولیسم قند در بدن در ارتباط می باشند. البته برای درک چگونگی انجام این اتفاقات در بدن انسان نیاز به انجام تحقیقات بیشتری وجود دارد.

این کشف همچنین به یکی از عوامل موثر در تجمع چربی در کبد و شکم در برخی افراد اشاره دارد. یافته های جدید نشان می دهد که ترکیب چربی رژیم غذایی در دراز مدت ممکن است در پیشگیری از اختلالات مرتبط با چاقی نظیر دیابت نوع 2 در مراحل ابتدایی قبل از بروز اضافه وزن، موثر باشد .

پرفسور Riserus  می گوید : از آنجائیکه هنوز درمانهای پیشگیرانه برای کبد چرب و چربی های احشایی وجود ندارد یافته های اخیر می تواند از توصیه های تغذیه ای بین المللی که شامل توصیه های تغذیه ای جدید  Nordicمی باشد، حمایت کند. در این دستورالعمل به جایگزین نمودن چربیهای اشباع  موجود در گوشت ، کره ، روغن نخل با چربیهای غیراشباع گیاهی و چربی ماهی توصیه شده است .

قدم بعدی بررسی جزئیات اتفاقاتی است که هنگام خوردن این چربیها در بدن ما اتفاق می افتد و بررسی تأثیرات آن درافراد دارای اضافه وزن با خطر زیاد ابتلأ به دیابت نوع 2 می باشد ( افراد مبتلا به پیش دیابت ).

منبع : www.sciencedaily.com/releases/2014/02/140224110017.htm

سرپرست مترجمین :فرخی نیا